Revenge Porn και Ποινικό Δίκαιο: Ανάλυση του Άρθρου 346 ΠΚ
Σύμφωνα με το άρθρο 346 του Ποινικού Κώδικα:
- Όποιος, χωρίς σχετικό δικαίωμα, κοινοποιεί σε τρίτους ή δημοσιεύει εικόνες – είτε πραγματικές, είτε αλλοιωμένες ή σχεδιασμένες – καθώς και κάθε μορφής οπτικό ή οπτικοακουστικό υλικό, που απεικονίζει ιδιωτική πράξη άλλου προσώπου σχετική με τη γενετήσια του ζωή, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή.
- Όποιος απειλεί άλλον με τη διάπραξη των παραπάνω πράξεων, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. Αν χρησιμοποιήσει την απειλή για να εξαναγκάσει το θύμα σε ενέργεια, παράλειψη ή ανοχή στην οποία δεν υποχρεούται, η ποινή αυξάνεται σε τουλάχιστον δύο έτη φυλάκισης.
- Η πράξη της παραγράφου 1 λαμβάνει τη μορφή κακουργήματος (κάθειρξη έως 8 έτη και χρηματική ποινή) όταν:
α) δημοσιεύεται στο διαδίκτυο ή σε κοινωνικά δίκτυα σε απροσδιόριστο κοινό,
β) ο δράστης είναι ενήλικος και το θύμα ανήλικο,
γ) στρέφεται κατά τωρινών ή πρώην συντρόφων, συζύγων, συγκατοίκων ή συνεργατών ή προσώπων που εξαρτώνται από τον δράστη ή δε δύνανται να υπερασπιστούν τον εαυτό τους,
δ) τελείται με σκοπό οικονομικού οφέλους για τον δράστη ή τρίτους. - Εάν οι παραπάνω πράξεις οδηγήσουν το θύμα σε απόπειρα αυτοκτονίας, επιβάλλεται κάθειρξη και χρηματική ποινή· εάν οδηγήσουν στον θάνατο, η ποινή είναι τουλάχιστον δέκα έτη κάθειρξης και χρηματική ποινή.
Το φαινόμενο της διάδοσης απεικονιστικού υλικού με σεξουαλικό περιεχόμενο χωρίς τη συγκατάθεση των προσώπων που εμφανίζονται, έχει λάβει σοβαρές διαστάσεις, με την πιο επιζήμια μορφή του να είναι η λεγόμενη «εκδικητική πορνογραφία» (revenge porn).
Η νομοθετική πρόβλεψη του άρθρου 346 ΠΚ καλύπτει κυρίως τρεις μορφές τέλεσης:
Α) Όταν το υλικό έχει καταγραφεί με τη συγκατάθεση όλων των συμμετεχόντων, αλλά στη συνέχεια διαδίδεται χωρίς την έγκριση έστω και ενός εξ αυτών. Εδώ παραβιάζεται το δικαίωμα στην πληροφοριακή αυτοδιάθεση, το οποίο αποτελεί εξειδίκευση του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή.
Β) Όταν η καταγραφή πραγματοποιείται εν αγνοία ή χωρίς συναίνεση ενός εκ των συμμετεχόντων και ακολουθεί διάδοση του υλικού χωρίς συγκατάθεση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αρχική συναίνεση του θύματος στην καταγραφή και διατήρηση του υλικού δεν συνεπάγεται και συναίνεση στη δημοσιοποίησή του, καθώς η αποδοχή δόθηκε υπό αυστηρά οριοθετημένους όρους και πλαίσιο.
Η πράξη προσβάλλει πρωτίστως τη γενετήσια αξιοπρέπεια του θύματος, ενώ αρκεί οποιαδήποτε μορφή δόλου – ακόμη και ενδεχόμενος.
Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 346 ΠΚ προβλέπουν πλημμεληματικές μορφές του αδικήματος, ενώ οι παράγραφοι 3 και 4 περιγράφουν τις κακουργηματικές περιπτώσεις. Το προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι η προσωπική σφαίρα και ταυτοποιήσιμα δεδομένα του θύματος.
Η ταυτοποίηση του παθόντος, ακόμη και σε περιπτώσεις αλλοιωμένου ή επεξεργασμένου υλικού, δεν απαιτείται να είναι άμεση· μπορεί να προκύψει έμμεσα, αρκεί αυτό να γίνεται με ασφάλεια από τις συνολικές περιστάσεις της υπόθεσης.